Als je een scherpe kneep, druk, spanning, pijn of kramp voelde tijdens je laatste stoeipartij, dan ben je niet zeker niet alleen: Volgens een onderzoek uit 2015, gepubliceerd in The Journal of Sexual Medicine, geeft ongeveer 30% van de vrouwen aan pijn te hebben tijdens vaginale geslachtsgemeenschap. Dat aantal schiet omhoog naar 72% tijdens anale seks. 

Als je opgewonden en er helemaal klaar voor bent, maar toch een brandende, snijdende en/of knellende pijn voelt, dan heb je last van dyspareunie. Dit is het medische woord voor pijnlijke geslachtsgemeenschap. Er zijn twee soorten dyspareunie:

• Oppervlakkige dyspareunie verwijst naar pijn die beperkt is tot de ingang en de wanden van de vagina.
• Diepe dyspareunie komt voor als de penis of een seksspeeltje de vagina prima kan binnendringen, maar elke stootbeweging pijn veroorzaakt die varieert van pijnlijk tot scherp en zelfs ondraaglijk.

Het is niet omdat pijn tijdens het vrijen vaak voorkomt dat je er maar mee moet leven. Je voelt je misschien ongemakkelijk als je het zegt, maar je bewijst jezelf een slechte dienst als je het afwijst. Te veel vrouwen blijven seks hebben om hun partner een plezier te doen, ondanks dat ze hevige pijn ervaren.

Er zijn tal van dingen die je tijd tussen de lakens kunnen verstoren. Je gynaecoloog denkt misschien niet aan zaken als prikkelbare darmsyndroom, terwijl een gastro-enteroloog misschien niet denkt aan endometriose. Net daarom kan het de moeite waard zijn om een gynaecoloog te zoeken die zich specifiek bezighoudt met pijn tijdens de seks.

Geen enkele vrouw zou pijn moeten ervaren tijdens het vrijen, maar als ook jij er last van hebt, ontdek je in deze blog 10 mogelijke redenen waarom je pijn voelt tijdens de seks, zodat ook jij verlichting kunt vinden. 

1. Je hebt het voorspel overgeslagen

Vrouwen worden langzamer opgewonden dan mannen en er zit een kern van waarheid in het stereotype dat vrouwen meer voorspel nodig hebben. Uitzoeken wat voor jou werkt is gelukkig al de helft van de strijd.

Voorspel moet opwindend voor je zijn. Dat kan betekenen dat je moet zoenen en knuffelen met je partner, orale seks geven of ontvangen, of zelfs samen porno kijken. Iedereen is anders en wat jou opwindt, werkt niet altijd voor iemand anders.

Begrijpen wat goed voelt is de sleutel tot het op gang brengen van het natuurlijke proces van bloedtoevoer naar je genitaliën, waardoor de smering toeneemt (een absolute must voor pijnvrije seks). 

Echter weten sommige vrouwen niet wanneer ze opgewonden zijn, wat een groot obstakel kan zijn. In dit geval kan gefocust blijven op het moment helpen. Merk op hoe het voelt om je partner aan te raken en zelf aangeraakt te worden.

2. Je hebt geen glijmiddel gebruikt

Je kunt er klaar voor zijn, maar als je daar beneden niet glad genoeg bent, zal penetratie pijnlijk zijn. Bovendien wordt je vagina pas 5 tot 7 minuten nadat je hersenen al bezig zijn gesmeerd.

Andere factoren, zoals het gebruik van bepaalde medicijnen, kunnen ook leiden tot vaginale droogheid. Allergiepillen hebben hetzelfde effect op vaginale weefsels als op andere slijmvliezen, en laaggedoseerde hormonale anticonceptiepillen kunnen je ook uitdrogen. Andere medicijnen die je vermogen om jezelf natuurlijk te smeren kunnen beïnvloeden zijn antidepressiva, bloeddrukverlagers en kalmeringsmiddelen.

De oplossing? Zorg dat je een persoonlijk glijmiddel bij de hand hebt. Ook al heb je het meestal niet nodig, als je het paraat hebt, hoef je er niet midden in de nacht naar te zoeken (wat het moment zeker verpest).

3. Je bent super gestrest

Je hebt een miljoen dingen te doen op een dag en die spanning neem je mee naar bed. Ontspanning is een belangrijk onderdeel van je klaar voelen voor en interesse hebben in seks.

Het beste wat je kunt doen is ontstressen voordat je aan de slag gaat. Waarom geef je elkaar niet eens een massage? Als masseren niet jouw ding is, zijn er andere manieren om je geest – en dus je lichaam – voor te bereiden op seks. Je kan ook een yogales proberen. Daarnaast vinden veel vrouwen meditatie of mindfulness ook nuttig.

4. De penis van je partner is te groot

Voor een klein aantal vrouwen kan een te grote penis de oorzaak zijn van pijn tijdens het vrijen.

Glijmiddel kan in sommige gevallen helpen, maar in situaties waarin de penis je baarmoederhals raakt of een oncomfortabele mate van rek veroorzaakt, kan het helpen om van standje te veranderen. Vaak voelen vrouwen zich niet op hun gemak als ze ‘langzamer' of ‘zachter' moeten zeggen tegen hun partner. Probeer in plaats daarvan eens van standje te wisselen, zoals jij als vrouw bovenop, omdat je dan meer controle hebt over de snelheid en de diepte van de stoten.

5. Je hebt daar beneden een infectie 

Een aantal genitale infecties – meestal herpes, trichomoniasis en schimmelinfecties – kunnen geslachtsgemeenschap pijnlijk maken. Zelfs vrouwen die geen symptomen ervaren of zich niet bewust zijn van hun infectie kunnen kleine veranderingen in hun vulva of vagina hebben die kunnen bijdragen aan pijn.

Het goede nieuws is dat de meeste genitale infecties gemakkelijk te bestrijden of te genezen zijn. Als je pijn hebt, is het belangrijk om met je arts te communiceren en je goed te laten testen.

6. Je hebt endometriose

Deze aandoening, waarbij het weefsel dat de baarmoeder omzoomt op andere plaatsen begint te groeien, treft naar schatting 200 miljoen vrouwen wereldwijd.

Endometriose kan leiden tot pijn bij geslachtsgemeenschap en vaginale penetratie, en het kan echt ondraaglijk zijn.

Helaas kan endometriose een laparoscopische operatie vereisen, maar het identificeren van de bron van de pijn is een groot deel van de strijd. Als je last hebt van pijnlijke menstruaties, pijn bij het vrijen of vrouwelijke familieleden hebt die soortgelijke symptomen hebben ervaren, vraag je je arts best om een echoscopisch onderzoek.

7. Je hebt het prikkelbare darm syndroom

Het is waar dat maar weinig mensen graag aan seks en poepen denken, maar het prikkelbare darm syndroom is een andere veelvoorkomende maar stiekeme mogelijke oorzaak van pijn. 

Als je de meest voorkomende symptomen van het prikkelbare darm syndroom hebt zoals periodes van darmkramp en cyclische constipatie of diarree en daarnaast ook last hebt van pijn tijdens het vrijen, dan kunnen deze een verband hebben.

Praat daarom eens met je huisarts over hoe je het prikkelbare darm syndroom kunt beheersen. Er zijn veel manieren om de symptomen te verminderen, waaronder verandering van dieet, medicatie, stressvermindering en gedragstherapie. Niemand weet waarom, maar het lijkt erop dat als het prikkelbare darm syndroom wordt behandeld, vaginale pijn tijdens het vrijen ook beter wordt.

8. Je zit in de menopauze

Veranderingen in je vagina tijdens de menopauze hebben betrekking op meer dan alleen smering, vooral nadat je menopauze is voltooid. Delen van je vagina en vulva kunnen extra gevoelig worden, wat kan verklaren waarom iets wat eerst goed voelde nu gewoon pijn kan doen.

Gelukkig zijn er veel manieren om de ongewenste symptomen van de menopauze te verzachten. Plan daarom eens een gesprek met je huisarts of gynaecoloog over de mogelijke oorzaken en behandelingen die kunnen helpen.

9. Je hebt een huidaandoening

Ongeveer 30% van de bevolking heeft een vorm van eczeem. Eczeem is een verzamelnaam voor verschillende huidziekten. In sommige gevallen kan eczeem daar beneden toeslaan, waardoor je vulva jeukt, rood en ontstoken wordt en geslachtsgemeenschap pijnlijk aanvoelt. Het goede nieuws is dat eczeem van je vulva goed te behandelen is. Vaak is het zo simpel als het vervangen van zeep of wasmiddel of het dragen van loszittende kleding. Je arts kan je een corticosteroïde crème of een antihistaminicum aanraden terwijl je huid geneest.

10. Je hebt vaginisme

Vaginisme is een zeldzame aandoening die wordt gekenmerkt door spasmen en samentrekkingen van je vagina tijdens geslachtsgemeenschap (het kan ook gebeuren wanneer je een tampon inbrengt of een paptest doet bij de gynaecoloog). Er wordt gedacht dat het een psychologische aandoening is die voortkomt uit dingen als angst voor seks, misbruik of trauma uit het verleden. Als je pijn hebt tijdens het vrijen of zelfs tijdens het inbrengen van een tampon, ga dan zo snel mogelijk naar je huisarts voor een juiste diagnose.