Mythe #1: “Ik doe aan monogamie, dus ik hoef me nooit te laten testen op SOA's”

Veel mensen geloven dat “alleen sletten SOA's krijgen”, maar het is hoog tijd dat we dit idee met pensioen sturen.

Het hebben van een monogame relatie of het beoefenen van seriële monogamie (van de ene monogame relatie naar de andere gaan) maakt je niet immuun voor SOA's. Dit is een veel voorkomende mythe. Het is ook niet omdat je in een soort seksueel open relatie zit, dat je er ook veel meer oploopt.

Ik heb een paar jaar geleden een onderzoek gepubliceerd waarin ik zelfgerapporteerde SOA-percentages vergeleek tussen personen in monogame en seksueel open relaties. Hoewel de seksueel open deelnemers inderdaad rapporteerden dat ze meer vroegere en huidige seksuele partners hadden, zal het je verbazen te horen dat het aantal SOA's niet significant verschilde tussen de twee groepen. In beide gevallen meldde ongeveer 1 op de 5 mensen al eerder een SOA te hebben gehad. Hoe verklaren we deze resultaten?

Mensen in seksueel open relaties communiceren vaker over seksuele gezondheid en doen vaker aan veiliger vrijen dan mensen in monogame relaties. Deze voorzorgsmaatregelen helpen om de risico te verkleinen. Tegelijkertijd doen veel mensen in monogame relaties dingen die hun risico verhogen.

Monogamie wordt bijvoorbeeld vaak onvolmaakt toegepast. We weten dat het aantal gevallen van bedrog en ontrouw hoog is in monogame relaties, met ongeveer 20-25% van de getrouwde volwassenen die aangeven dat ze hun partner al eens hebben bedrogen.

Ontrouw vormt een hoog risico omdat mensen die vreemdgaan meestal geen condoom gebruiken en bovendien hun misstap niet aan hun partner opbiechten.

Ook seriële monogamisten, die misschien maar één seksuele partner tegelijk hebben, laten zich tussen hun relaties door meestal niet op SOA's testen, omdat ze ervan uitgaan dat ze veilig zijn. Als echter jij of je partner vreemd is gegaan of als je een nieuwe relatie aangaat met iemand zonder zijn of haar seksuele gezondheidsgeschiedenis te bespreken, creëert dit een verhoogt risico.

Eigenlijk zou monogamie je in theorie moeten beschermen tegen SOA's; maar aangezien mensen niet perfect lijken te zijn in het beoefenen van monogamie, is het belangrijk om je te laten testen wanneer ontrouw plaatsvindt of wordt vermoed, of wanneer symptomen van een SOA te kop op steken.

Mythe #2: “Als ik een SOA heb, zal ik dat toch wel weten”

Sommige SOA's geven kort na de infectie symptomen, andere geven helemaal geen symptomen of slechts zeer lichte symptomen die worden aangezien voor andere gezondheidsproblemen of die geen reden tot bezorgdheid geven.

Als gevolg daarvan is het mogelijk SOA's te hebben zonder het te weten en ze dus onbedoeld over te dragen op andere seksuele partners. Hoewel het risico op overdracht meestal groter is als er symptomen zijn, kunnen infecties zonder symptomen zich ook verspreiden.

Als je seksueel actief bent, is het dus belangrijk dat je je regelmatig laat testen, zodat symptoomloze SOA's kunnen opgespoord en behandeld worden voordat ze problemen beginnen te veroorzaken. Sommige SOA's kunnen ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid, waaronder permanente onvruchtbaarheid als ze te lang onbehandeld blijven.

Mythe 3: “Ik hoef me geen zorgen te maken over SOA's omdat ik condooms gebruik”

Condooms zijn misschien wel ons meest effectieve middel om de verspreiding van SOA's te voorkomen en bij perfect gebruik zijn ze zeer effectief. Maar net als bij monogamie, zijn mensen ook niet perfect in het gebruiken van condooms. En dit kan leiden tot onbehandelde SOA's.

Uit onderzoek blijkt dat mensen condooms vaak fout gebruiken. Het gaat dan om het verkeerd omdoen van condooms, het gebruik van niet compatibele glijmiddelen, het gebruik van condooms waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken of condooms die op een warme plaats zijn bewaard. Al deze fouten kunnen leiden tot SOA-overdracht.

En zelfs met condooms kunnen sommige SOA's nog worden verspreid, zoals herpes en HPV. Deze SOA's kunnen worden overgedragen door huid-op-huidcontact op lichaamsdelen die niet door condooms kunnen worden bedekt.

Om al deze redenen is het belangrijk om condooms zo veel mogelijk consequent en correct te gebruiken en SOA-testen niet te vermijden alleen omdat je regelmatig condooms gebruikt.

Mythe 4: “Je hoeft je geen zorgen te maken over SOA's als je alleen orale seks hebt”

Veel mensen definiëren “seks” in zeer nauwe termen, waarbij alleen dingen als vaginale of anale penetratie meetellen. Als gevolg daarvan denken ze alleen na over het nemen van veiligheidsmaatregelen als het gaat om die activiteiten, maar niet tijdens andere activiteiten zoals orale seks. Dat maakt dit een van de schadelijkste SOA-mythes, want orale seks is geen volledig risicoloze activiteit. Het is bijvoorbeeld mogelijk om herpes, HPV en verschillende bacteriële infecties (bijv. chlamydia, gonorroe) over te brengen via oraal-genitaal contact.

Mensen gebruiken zelden bescherming tijdens orale seks, maar er zijn wel dingen die je kan doen om het risico te verkleinen, zoals het gebruik van condooms of beflapjes.

Mythe #5: “Je kunt niet twee keer dezelfde SOA krijgen”

Het feit dat je getest en behandeld bent voor een SOA betekent niet dat je dezelfde SOA niet opnieuw kan krijgen. Een behandeling biedt geen levenslange immuniteit. Veel mensen hebben bijvoorbeeld al meerdere keren in hun leven chlamydia en gonorroe opgelopen.

Dit betekent dat je een behandeling niet moet zien als een “vrijkaartje” (een andere veel voorkomende mythe) – je moet veilige seks blijven hebben. Dit betekent ook dat het belangrijk is om je partners te informeren als je gediagnosticeerd wordt met een SOA, want als jij je laat behandelen en zij niet, kunnen zij de infectie gewoon weer aan jou doorgeven de volgende keer dat jullie seks hebben.