Wat zijn risicofactoren voor ontrouw?

Er zijn talloze redenen of oorzaken waarom mannen of vrouwen een buitenechtelijke verhouding aangaan, maar bepaalde risicofactoren – hetzij bij één van de individuen, hetzij bij de relatie in zijn geheel – vergroten de kans dat het zal gebeuren.

Individuele risicofactoren

Houd altijd in gedachten dat er altijd 2 partijen nodig zijn om vreemd te gaan. Individuele factoren die de kans op ontrouw kunnen vergroten zijn onder andere:

• Verslaving: Of het nu gaat om verslaving aan alcohol, drugs, gokken, of iets anders, het misbruik van middelen is een duidelijke risicofactor. Met name alcohol kan de remmingen verminderen, zodat iemand die nuchter geen affaire zou overwegen, die grens toch kan overschrijden.
• Hechtingsstijl: Bindingsangst evenals intimiteitsstoornissen kunnen ervoor zorgen dat iemand vreemdgaat. Een slecht gevoel van eigenwaarde en onzekerheid kunnen ook het risico op een affaire verhogen. Mensen gaan op zoek naar nieuwe partners die hen bevestigt dat ze waardevol zijn.
• Jeugdtrauma's: een geschiedenis van jeugdtrauma's (zoals fysiek, seksueel of emotioneel misbruik of verwaarlozing) wordt in verband gebracht met een grotere kans dat iemand vreemdgaat (als hij of zij het trauma niet heeft verwerkt en onopgeloste problemen heeft).
• Blootstelling aan ontrouw in de kindertijd: Een eerdere ervaring met vreemdgaan kan ook het risico op ontrouw verhogen. Uit een onderzoek uit 2015 bleek dat kinderen die worden blootgesteld aan een ouder die vreemdgaat, twee keer zoveel kans hebben om zelf vreemd te gaan.
• Geestesziekten: Sommige psychische aandoeningen, zoals een bipolaire stoornis, zijn een risicofactor voor vreemdgaan binnen een relatie.
• Eerder vreemdgegaan: Het gezegde “eens een bedrieger, altijd een bedrieger” is meer dan een oud wijvenpraatje. Een studie uit 2017 was de eerste die de geloofwaardigheid van dit gezegde evalueerde. In deze studie hadden degenen die betrokken waren geweest bij een buitenechtelijke affaire drie keer meer kans om dit gedrag te herhalen in hun volgende relatie.
• Psychologische problemen: Narcistische trekken of persoonlijkheidsstoornissen worden in verband gebracht met een grotere kans op vreemdgaan. Bij narcisme kan een affaire worden gedreven door ego en een gevoel van eigendomsrecht. Mensen met deze stoornissen zijn niet alleen egocentrisch, maar hebben ook vaak een gebrek aan empathie, waardoor ze de impact van hun daden op hun echtgenoot niet waarderen. In een studie uit 2018 waarin werd gekeken naar persoonlijkheidskenmerken, hadden vrouwen die hoog scoorden in “neuroticisme” en mannen die hoger scoorden in “narcisme” een grotere kans om vreemd te gaan.
• Seksverslaving: Als een partner een seksverslaving heeft verhoogt dat de kans op het feit dat ze ontevreden zullen zijn met het fysieke aspect van hun relatie waardoor ze het elders zullen gaan zoeken.

Risicofactoren binnen een relatie

Problemen in de relatie kunnen ook een risicofactor zijn voor vreemdgaan. Enkele van deze problemen zijn:

• Huiselijk geweld en emotioneel misbruik
• Emotionele en/of fysieke scheiding
• Financiële druk
• Gebrek aan communicatie
• Gebrek aan respect
• Lage compatibiliteit (mensen die om de verkeerde redenen getrouwd zijn)

Wat zijn de voornaamste redenen waarom iemand vreemdgaat?

Met of zonder individuele of relationeel risicofactoren zijn er nog een aantal andere mogelijke redenen voor ontrouw. Onderliggend aan veel van de redenen liggen echter een paar rode draden. Een daarvan is de rol van onvervulde behoeften.

Een partner kan niet in staat zijn om aan de behoeften van zijn partner te voldoen, maar veel te vaak worden die behoeften niet geuit. Als partner kan je geen gedachten lezen. Een andere oorzaak is dat problemen niet direct worden aangepakt.

Weglopen voor problemen (conflictvermijding) in plaats van te blijven en ze aan te pakken is een ander cruciaal element in communicatie binnen een relatie.

Enkele van de redenen die worden genoemd als oorzaak voor vreemdgaan kunnen zijn:

• Ontevredenheid: Niet gelukkig zijn binnen de relatie, hetzij emotioneel of seksueel, komt vaak voor. Als je een goede relatie wil, betekent dat dat je ervoor moet werken. Een relatie met weinig of geen seks wordt zowel door mannen als vrouwen vaak als reden aangevoerd.
• Zich niet gewaardeerd voelen: Je ondergewaardeerd of verwaarloosd voelen kan leiden tot ontrouw. Wanneer beide partners werken, dragen vrouwen vaak de last van het huishouden en de zorg voor kinderen. In dit geval valideert de affaire het gevoel van waarde van de persoon. Maar aan de andere kant kan het gevoel verwaarloosd te worden ook te maken hebben met onrealistische verwachtingen van de partner in plaats van echte verwaarlozing.
• Gebrek aan toewijding: Al het andere terzijde, een studie uit 2018 ontdekte dat mensen die minder toegewijd zijn aan hun relatie, meer kans hebben om vreemd te gaan.
• Verveling: Mannen en vrouwen die op zoek zijn naar de sensatie van een nieuwgevonden liefde, zijn misschien eerder geneigd om vreemd te gaan. In plaats van te proberen een vervanger voor hun partner te vinden, beweren sommigen zelfs dat hun flirt een manier is om hun relatie op te fleuren.
• Lichaamsbeeld/veroudering: Dit wordt vaak geïllustreerd door verhalen van mannen van middelbare leeftijd die een affaire hebben met vrouwen die de leeftijd van hun dochter zouden kunnen hebben. Het is een vorm van bewijzen.
• Wraak: Als een partner een affaire heeft gehad of de partner op de een of andere manier heeft beschadigd, kan de beledigde partner een behoefte aan wraak voelen die resulteert in een affaire.

Hoe samen ontrouw overwinnen?

Sommige stellen kunnen ontrouw achter zich laten en verder gaan om een nog betere relatie te krijgen, terwijl sommige dat niet kunnen.

Voordat je de affaire analyseert vanuit het perspectief van je partner en bekijkt waarom de affaire plaatsvond in termen van zijn of haar behoeften, is het belangrijk om naar je eigen behoeften te kijken. Dit kan een grotere uitdaging zijn dan het klinkt, vooral als je overrompeld wordt door gevoelens van jaloezie en woede.

Als jij degene bent die vreemd is gegaan, zijn er verschillende stappen die je kunt nemen als je je relatie wilt redden. Het belangrijkste is dat je onmiddellijk stopt met bedriegen en liegen en dat je je keuze toegeeft. Geduldig zijn en je partner de ruimte geven is essentieel. Dat wil niet zeggen dat het goed komt. Het kan zijn van niet. Maar zonder de volledige verantwoordelijkheid te nemen (niet de schuld te geven of je gedrag goed te praten) zullen je kansen eerder klein zijn.

De kans dat je de affaire achter je kunt laten hangt af van veel factoren, zoals de redenen waarom het gebeurde. Om het echt te begrijpen en er samen uit te komen, zullen jullie naar elkaar moeten luisteren (wat in deze setting een hele uitdaging kan zijn). Jullie kunnen ook baat hebben bij de hulp van een getrainde therapeut.

Voor degenen die besluiten te proberen ontrouw te overwinnen, blijkt dat het wederzijdse vermogen om te vergeven en een sterke toewijding aan de relatie de sleutels zijn.